Wykroczenia skarbowe

Nieprawidłowości w rozliczeniach publicznoprawnych mogą skutkować odpowiedzialnością finansową i administracyjną. W pewnych przypadkach mogą również wiązać się z odpowiedzialnością karną skarbową. Nie zawsze oznacza to pozbawienie lub ograniczenie wolności oraz bardzo dotkliwe grzywny. W przypadku wielu czynów zabronionych na mocy kodeksu karnego skarbowego będziemy mieli do czynienia z karą grzywny za wykroczenie skarbowe. W niniejszym artykule podamy przykłady takich czynów, co może pomóc uniknąć niebezpiecznych błędów w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Istota wykroczeń skarbowych
Rodzaje wykroczeń skarbowych
Przykłady wykroczeń skarbowych

Istota wykroczeń skarbowych

Wykroczeń skarbowych nie reguluje kodeks karny lub kodeks wykroczeń, lecz kodeks karny skarbowy. Zgodnie z jego postanowieniami wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez ten kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks karny skarbowy tak stanowi.

Grzywna określona kwotowo jest charakterystyczna dla wykroczeń skarbowych. W przypadku przestępstw skarbowych obok kar pozbawienia i ograniczenia wolności również funkcjonuje kara grzywny, jednak jest ona określana w stawkach dziennych. Więcej na temat różnic pomiędzy tymi grzywnami dowiesz się z artykułu Sankcje karne skarbowe. Przeczytasz w nim również o możliwościach uwolnienia się od kary, terminach przedawnienia, środkach karnych i środkach zabezpieczających.

Wysokość kary za wykroczenie skarbowe

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks karny skarbowy stanowi inaczej.

W przypadku wyroków nakazowych grzywna za wykroczenia skarbowe nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku mandatów karnych, jego pięciokrotności.

Rodzaje wykroczeń skarbowych

W największym stopniu ogólności możemy wskazać na wykroczenia skarbowe sensu stricto oraz czyny zabronione, które choć co do zasady są przestępstwami skarbowymi, to w przypadku czynów mniejszej wagi są karane jak wykroczenia skarbowe. W niniejszym artykule wskażemy przykłady tych pierwszych. Jeśli interesują Cię przestępstwa skarbowe, które w sprawach mniejszej wagi karane są jak wykroczenia skarbowe, przeczytaj artykuł Przestępstwa skarbowe i zbrodnia vatowska.

Z perspektywy przedmiotu wykroczeń skarbowych, możemy podzielić je na cztery grupy. Są to wykroczenia skarbowe związane z:

1. obowiązkami podatkowymi i rozliczeniami z tytułu dotacji lub subwencji,
2. obowiązkami celnymi i zasadami obrotu towarami i usługami z zagranicą,
3. obrotem dewizowym,
4. organizacją gier hazardowych.

Przykłady wykroczeń skarbowych

Wskażmy przykłady każdego z wymienionych rodzajów wykroczeń skarbowych.

Wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji

Zacznijmy od wskazania kilku wykroczeń skarbowych przeciwko obowiązkom podatkowym.

Uporczywe niewpłacanie podatku w terminie

Być może zdarzyło Ci się nie zapłacić podatku w terminie. Jeśli jest to jednorazowa sytuacja, nie powinno to spowodować większych problemów na gruncie prawa karnego skarbowego. Problem pojawia się, jeśli jest to działanie uporczywe. Podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega bowiem karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Oczywiście duże wątpliwości mogą budzić rozstrzygnięcia dotyczące tego, czy rzeczywiście mamy do czynienia z uporczywością.

Sąd ma możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o to wykroczenie skarbowe wpłacono w całości należny podatek na rzecz właściwego organu.

Wadliwe prowadzenie ksiąg

Jak możesz dowiedzieć się ze wspomnianego już artykułu o przestępstwach skarbowych i zbrodni vatowskiej, nierzetelne prowadzenie księgi może wiązać się z karą grzywny w stawkach dziennych, czyli karą za przestępstwo skarbowe. Nierzetelne prowadzenie księgi należy jednak odróżnić od prowadzenia jej w sposób wadliwy. Księga nierzetelna to księga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Księgą wadliwą jest natomiast księga prowadzona niezgodnie z przepisem prawa. W przypadku prowadzenia księgi wadliwie można odpowiadać nie za przestępstwo skarbowe, lecz za wykroczenie skarbowe. Taką samą odpowiedzialność (grzywna za wykroczenie skarbowe) można ponieść w przypadku przesyłania księgi po terminie.

Wykroczenia płatników i inkasentów

Za niektóre wykroczenia skarbowe związane z obowiązkami podatkowymi można odpowiadać nie tylko jako podatnik, ale również jako płatnik (którym możesz być np. gdy zatrudniasz osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej) lub inkasent. Jak stanowi art. 79 § 1 Kodeksu karnego skarbowego:

Płatnik lub inkasent, który nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgłasza właściwemu miejscowo organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby,

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Zgodnie z § 2 tego artykułu, ta sama kara grozi płatnikowi, który nie składa deklaracji w terminie.

Kodeks karny skarbowy odwołuje się do definicji płatnika i inkasenta z ordynacji podatkowej. W związku z tym przez płatnika należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, obowiązaną na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Inkasentem jest natomiast osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W kontekście odpowiedzialności karnej skarbowej należy oczywiście pamiętać, że mogą jej podlegać osoby fizyczne. Pozostałe podmioty mogą odpowiadać tylko na zasadach odpowiedzialności posiłkowej.

Nieprzekazanie sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania

Karze grzywny za wykroczenie skarbowe możesz podlegać również, jeśli wbrew obowiązkowi nie przekazujesz w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania.

Wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami

Kolejna grupa wykroczeń opisana jest w rozdziale kodeksu karnego skarbowego dotyczącym przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami. Większość kar za wykroczenia opisanych w tym rozdziale dotyczy spraw mniejszej wagi, które co do zasady są jednak przestępstwami skarbowymi.

Przykładem wykroczenia skarbowego sensu stricto jest nieodpowiedni nadzór nad przestrzeganiem przepisów. Jeśli nie dopełniając obowiązku nadzoru nad przestrzeganiem reguł obowiązujących w działalności danego przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej, dopuszczasz, chociażby nieumyślnie, do popełnienia czynu zabronionego określonego we wskazanym powyżej rozdziale, podlegasz karze za wykrocznie skarbowe. Przepisu tego nie stosuje się jeśli Twój czyn wyczerpuje znamiona innego przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego określonego we wspomnianym rozdziale albo jeżeli niedopełnienie obowiązku nadzoru należy do ich znamion.

Analogiczne wykroczenia skarbowe, wynikające z niewłaściwego nadzoru dotyczą również innych wymienianych tu rodzajów czynów zabronionych, określonych w innych rozdziałach kodeksu.

Wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi dewizowemu

Kolejna grupa wykroczeń związana jest z obrotem dewizowym.

Karze grzywny za wykroczenie skarbowe podlegają m.in. osoby, które wbrew obowiązkowi nie udzielają wyjaśnień ustnych lub na piśmie albo nie udostępniają wymaganych dokumentów związanych z zakresem objętym kontrolą dokonywaną na podstawie przepisów ustawy Prawo dewizowe.

Takiej samej karze podlegają osoby, które wbrew obowiązkowi nie zgłaszają organom celnym lub organom Straży Granicznej przywozu do kraju albo wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych albo w zgłoszeniu tym podają nieprawdę.

Innym przykładem karanego grzywną wykroczenia skarbowego jest nieprzedstawianie (wbrew obowiązkowi) organom celnym lub organom Straży Granicznej, na ich żądanie, przywożonych do kraju lub wywożonych za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych.

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe grozi również tym, którzy wbrew obowiązkowi nie przechowują dokumentów związanych z dokonanym obrotem dewizowym lub wykonywaną działalnością kantorową.

Wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier hazardowych

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe może pojawić się w sytuacjach, w których niektórzy mogliby jej nie oczekiwać. Przykładowo, może ona grozić temu, kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o zniszczeniu lub kradzieży automatu lub urządzenia do gier.

Inne wykroczenie skarbowe jest już łatwiejsze do przewidzenia. Dotyczy ono udziału w grach hazardowych osób niepełnoletnich. Jeśli umożliwisz udział w grze hazardowej innej niż loteria promocyjna lub fantowa, osobie, która nie ukończyła 18. roku życia, grozi Ci za to kara grzywny za wykroczenie skarbowe.

Podsumowanie

Nie ulega wątpliwości, że warto dbać o prawidłowe rozliczenia publicznoprawne. Odpowiednio prowadzona księgowość może ułatwić śledzenie niektórych nieprawidłowości narażających Cię na odpowiedzialność karną. Choć nie zastąpi ona uczciwości, może pomóc uczciwym przedsiębiorcom w wyjściu z wielu problemów lub przynajmniej w złagodzeniu ich skutków. Prawidłowo prowadzone księgi mogą okazać się cennymi dowodami w razie spraw o wykroczenia skarbowe.

Zadzwoń do nas już dziś lub umów się na bezpłatną konsultację w dogodnym dla Ciebie terminie. Pomożemy Ci w prawidłowym prowadzeniu księgowości, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.