.et-social-linkedin a.icon:before { content: "\E09D"; }

Interpretacje podatkowe to narzędzie, które ma pomóc podatnikom zabezpieczyć ich interesy prawnopodatkowe. Wciąż pokutuje jednak przekonanie, że interpretacje podatkowe są narzędziem służącym jedynie wyciągnięciu od podatnika dodatkowych pieniędzy, nie dając w zamian żadnych gwarancji. Pogląd ten, choć historycznie może wydawać się uzasadniony, w obecnym stanie prawnym nie może zostać uznany za słuszny. Niemniej jednak, tematyka ta wciąż wywołuje sporo pytań.
Czym są interpretacje podatkowe? Jakiego rodzaju gwarancje dają one podatnikom? O czym pamiętać, wnioskując o interpretację? Co stanie się, gdy nie zostanie ona wydana w terminie? Czy interpretacja może być zmieniona? Postaramy się rozjaśnić powyższe wątpliwości, tak aby interpretacje podatkowe mogły stać się dla Ciebie przydatnym narzędziem, zwiększającym bezpieczeństwo prowadzenia przez Ciebie działalności. W poniższym artykule wyjaśnimy charakter interpretacji podatkowych oraz problematykę składania wniosków o interpretacje. W kolejnym artykule omówimy natomiast zagadnienia ochrony podatnika i praktycznego zastosowania interpretacji podatkowych.

 

Czym są interpretacje podatkowe?
Interpretacje ogólne i objaśnienia podatkowe
Interpretacje indywidualne
Czy interpretacje i objaśnienia podatkowe są stałe?
Podsumowanie

Czym są interpretacje podatkowe?

 

Ordynacja podatkowa nie zawiera precyzyjnej definicji interpretacji podatkowych. Możemy jednak powiedzieć, że są one pewnym rodzajem wykładni przepisów prawa podatkowego, mającej na celu wskazanie podatnikowi jak powinien się zachować w określonej sytuacji. Z punktu widzenia podatnika, zastosowanie się do interpretacji podatkowej zwiększa jego bezpieczeństwo związane ze stosowaniem prawa podatkowego. Należy jednak pamiętać, że interpretacje nie zastępują przepisów prawa. Mają na celu jedynie ułatwienie podatnikom ich stosowania. Interpretacje podatkowe mogą stanowić narzędzie ochrony podatników, płatników, inkasentów i osób trzecich.

Interpretacje przepisów prawa podatkowego możemy podzielić na:

  • interpretacje ogólne,
  • objaśnienia podatkowe,
  • interpretacje indywidualne.

W tym miejscu należy wskazać, iż interpretacje podatkowe mogą dotyczyć jedynie przepisów prawa podatkowego.
Nie mamy więc możliwości zawnioskowania o interpretacje dotyczącą np. procesu księgowania w świetle ustawy o rachunkowości. Przepisy dotyczące interpretacji podatkowych znajdziemy w rozdziale 1a Ordynacji podatkowej Interpretacje przepisów prawa podatkowego. Próżno szukać w przepisach definicji samej interpretacji. Możemy za to łatwo znaleźć definicję jej przedmiotu. Przepisami prawa podatkowego są bowiem:

  • przepisy ustaw podatkowych,
  • postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej,
  • przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Przez pojęcie ustaw podatkowych należy rozumieć ustawy dotyczące:

  • podatków,
  • opłat,
  • niepodatkowych należności budżetowych

– określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Wspomniana ustawa o rachunkowości nie jest ustawą podatkową w rozumieniu Ordynacji podatkowej. Interpretacje podatkowe nie mogą więc dotyczyć przepisów o rachunkowości, a jedynie przepisów podatkowych. Pogląd taki wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny
w Gdańsku, stwierdzając, iż:

„(…)zgodnie z wolą ustawodawcy wyrażoną w rozdziale 1a pt. Interpretacje przepisów prawa podatkowego, zarówno interpretacja ogólna Ministra Finansów jak i interpretacja indywidualna Ministra Finansów dotyczyć może wyłącznie interpretacji przepisów prawa podatkowego, a nie przepisów ustawy o rachunkowości, co winno być wzięte pod uwagę przez organ; przedmiotem indywidualnej interpretacji nie są bowiem wątpliwości wnioskodawcy w zakresie procesu księgowania a w zakresie prawa podatkowego obejmującego skutki działań podatnika;”.

Podsumowując, w przypadku wątpliwości dotyczących stosowania prawa podatkowego, organy podatkowe wydają interpretacje podatkowe na wniosek podatnika lub z urzędu. Interpretacje te stanowią wykładnię przepisów prawa podatkowego. Nie możesz skorzystać z nich w przypadku niejasności dotyczących prawa bilansowego, gdyż przekracza to zakres interpretacji określony w Ordynacji podatkowej. Interpretacje mogą jednak wskazać Ci w jaki sposób zachować się w określonej sytuacji wywołującej skutki podatkowe.

 

Interpretacje ogólne i objaśnienia podatkowe

Minister finansów ma za zadanie dążyć do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. W szczególności jego zadaniem jest:

  • dokonywanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, z urzędu lub na wniosek (interpretacje ogólne),
  • wydawanie z urzędu ogólnych wyjaśnień przepisów prawa podatkowego dotyczących stosowania przepisów prawa podatkowego (objaśnienia podatkowe).

Musi przy tym uwzględnić orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

 

Interpretacje ogólne przepisów prawa podatkowego

Interpretacja ogólna powinna zawierać w szczególności:

  • opis zagadnienia, w związku z którym jest dokonywana interpretacja przepisów prawa podatkowego,
  • wyjaśnienie zakresu oraz sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym.

Wniosek o wydanie interpretacji ogólnej może złożyć niemal każdy. Wyjątkiem są tu organy administracji publicznej, którym Ordynacja podatkowa tego zabrania. Wniosek o wydanie interpretacji ogólnej powinien zawierać uzasadnienie konieczności wydania interpretacji ogólnej, a w szczególności:

  • przedstawienie zagadnienia oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego wymagających wydania interpretacji ogólnej,
  • wskazanie niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych decyzjach, postanowieniach oraz interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych oraz w takich samych stanach prawnych.

Jeżeli warunki te nie zostaną spełnione, wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. W praktyce bardzo trudno o ich spełnienie. W szczególności niełatwo o wskazanie interpretacji indywidualnych w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych.
Cóż bowiem oznacza „taki sam stan faktyczny”? Gdzie przebiega granica, za którą ów stan nie jest „taki sam”, lecz różni się minimalnie. Czy o przebiegu tej granicy decyduje jedynie wola osoby przyjmującej wniosek? Jeżeli dodatkowo weźmiemy pod uwagę fakt, że musimy mieć do czynienia z takimi samymi stanami prawnymi, to niebezzasadną będzie teza, iż skuteczne złożenie wniosku o interpretacje ogólną może przerosnąć możliwości większości podatników.

Ponadto w sprawach dotyczących wskazania niejednolitego stosowania przepisów nie mogą toczyć się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa albo od decyzji lub na postanowienie (które są źródłem niejednolitego stosowania przepisów) nie zostało wniesione odwołanie lub zażalenie. To dodatkowo utrudnia sprawę, czyniąc ogólną interpretację podatkową mało efektywnym narzędziem.

Dodatkowe wymogi formalne dotyczą spraw transgranicznych.

O ile więc nie posiadasz całego działu prawników i doradców podatkowych, gotowych przygotować dla Ciebie stosowny wniosek, może on okazać się jedynie stratą czasu i pieniędzy. Spełnienie warunków formalnych koniecznych do wydania interpretacji jest trudne, a zwrot opłaty otrzymasz jedynie w przypadku wydania interpretacji ogólnej, w ciągu siedmiu dni od jej opublikowania.

Czy interpretacje ogólne są w związku z powyższym zupełnie bezużyteczne? Absolutnie nie. Składanie wniosku o interpretację ogólną jest wysoce problematyczne, jednak samo zastosowanie się do już wydanych interpretacji, może zapewnić Ci skuteczną ochronę prawnopodatkową.

 

Objaśnienia podatkowe a wyjaśnienia podatkowe

Objaśnienia podatkowe wniosły nową jakość do polskiej praktyki stosowania prawa podatkowego. Co prawda nie można złożyć wniosku o wydanie objaśnień, gdyż Minister Finansów wydaje je wyłącznie z urzędu, jednak zdecydowanie warto korzystać z opublikowanych objaśnień. Zawierają one bowiem praktyczne przykłady zastosowania przepisów prawa. Nie są jedynie suchym tekstem prawniczym. Znajdziemy w nich przykładowe sytuacje, w których może znaleźć się podatnik, wraz ze stosownymi obliczeniami i praktycznymi zaleceniami.

Niestety wokół objaśnień panuje spory chaos. Po pierwsze dość trudno je znaleźć, gdyż nawigowanie po stronie Ministerstwa Finansów nie jest łatwe. Strona ta nie należy do intuicyjnych i przejrzystych. Dodatkowo, na stronach rządowych spotkać możemy tzw. wyjaśnienia. Nawet na stronach organów podatkowych zdarza się, że objaśnienia mylone są z wyjaśnieniami. Różnica wydaje się niewielka – jest jednak olbrzymia. O ile stosowanie się do objaśnień podatkowych, daje podatnikowi ochronę na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej, to stosowanie się do wspomnianych wyjaśnień, nie daje podatnikowi zupełnie nic. Zastosowanie się do tzw. wyjaśnień nie rozciąga nad nim jakiegokolwiek parasola ochronnego. W sytuacji sporu z organami podatkowymi, próżno powoływać się na tego rodzaju dokumenty.

Należy w związku z tym pamiętać, by sprawdzać, czy znaleziony przez nas dokument jest na pewno objaśnieniem podatkowym, wydanym na podstawie przepisów rozdziału 1a Ordynacji podatkowej, czy też może jest jedynie stanowiskiem któregoś z departamentów MF w danej sprawie. Pierwszy rodzaj dokumentów może bowiem pomóc w skutecznym zwiększeniu Twojego bezpieczeństwa. Drugi ma jedynie charakter informacyjny. Objaśnienia zawierają informacje o podstawie prawnej na jakiej zostały wydane. Po otworzeniu dokumentu nie powinniśmy mieć więc wątpliwości z czym mamy do czynienia. Najpierw należy je jednak odnaleźć. Zadanie to nieco komplikuje fakt, że MF publikuje je na podstronie zatytułowanej Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe. Możemy znaleźć je również na innych stronach na rządowej domenie. Jeżeli już przebrniemy przez ten chaos informacyjny (który, jak mamy nadzieję, udało się nieco uporządkować w tym artykule), objaśnienia podatkowe mogą stać się naprawdę cennym narzędziem ochrony, jak i wielką pomocą w stosowaniu zawiłych przepisów prawa.

 

Interpretacje indywidualne

Interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego są wolne od większości problemów związanych z interpretacjami ogólnymi. Stanowią one znacznie prostsze w zastosowaniu narzędzie służące zabezpieczeniu naszych interesów. Co do zasady, wydaje je Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), na wniosek zainteresowanego, w jego indywidualnej sprawie. Interpretacji indywidualnych nie wydaje się w zakresie objętym wiążącymi informacjami stawkowymi, o których mowa w ustawie o VAT. Stanowią one odrębny rodzaj ochrony prawnopodatkowej.

Nie zawsze jednak Dyrektor KIS, będzie organem, do którego powinniśmy zwrócić się o wydanie interpretacji indywidualnej. Stosownie do swojej właściwości interpretacje indywidualne wydają również wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. W związku z powyższym, w przypadku niektórych podatków powinniśmy zwrócić się o wydanie interpretacji indywidualnej do organu samorządowego, będącego organem podatkowym w danej sprawie (np. do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w przypadku podatku leśnego).

Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego, w złożonym przez Ciebie wniosku, stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę Twojego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Jeśli Twoje stanowisko jest poprawne w pełnym zakresie, organ może odstąpić od uzasadnienia prawnego. W przypadku negatywnej oceny Twojego stanowiska interpretacja musi zawierać wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Interpretacja indywidualna zawiera także pouczenie o treści art. 14na Ordynacji podatkowej oraz o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

 

Wniosek o interpretację indywidualną

Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Przedmiotem wniosku nie mogą być jednak przepisy prawa podatkowego:

  • regulujące właściwość, uprawnienia i obowiązki organów podatkowych,
  • mające na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania, które odnoszą się do nadużycia przepisów prawa podatkowego, prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej lub podejmowania działań w sposób sztuczny lub bez uzasadnienia ekonomicznego.

Składając wniosek o interpretację indywidualną jesteś zobowiązany do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Musisz również przedstawić własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jeśli działasz na rynku międzynarodowym, przy składaniu wniosku mogą ciążyć na Tobie dodatkowe obowiązki, w przypadkach określonych w Ordynacji podatkowej. W razie niespełnienia powyższych wymogów lub innych wymogów określonych przepisami prawa, wniosek nie zostanie rozpatrzony.

Wnioskując o wydanie interpretacji indywidualnej, składasz oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji, w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. Jeżeli złożysz fałszywe oświadczenie, wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych.

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może przyjąć formę wniosku wspólnego. Z takim wnioskiem może wystąpić dwóch lub więcej zainteresowanych, którzy uczestniczą w tym samym zaistniałym stanie faktycznym albo mają uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym. W takim przypadku musicie wskazać we wniosku wspólnym jeden podmiot, który jest stroną postępowania w sprawie interpretacji oraz złożyć oświadczenie, o którym była mowa w poprzednim akapicie. Podmiot wskazany jako strona, otrzyma interpretacje lub postanowienie w sprawie. Pozostałe podmioty otrzymają odpowiedni odpis. Rozwiązanie to jest o tyle interesujące, że eliminuje problem odmiennych interpretacji w identycznym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym, co było niegdyś bolączką polskiego systemu podatkowego.

 

Koszty i terminy

Koszt wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej to 40 zł. Opłatę należy wnieść w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli wniosek zawiera odrębne stany faktyczne lub zdarzenia przyszłe, to opłatę pobiera się od każdego z nich. Opłata od wniosku wspólnego jest obliczana jak opłata od wniosku indywidualnego, z tym, że jest ona pomnożona przez liczbę zainteresowanych. Przykładowo, jeżeli trzech zainteresowanych składa wniosek wspólny w sprawie jednego stanu faktycznego, to opłata wyniesie 120 zł.

Interpretacja indywidualna powinna zostać wydana bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Do tego terminu nie wlicza się jednak terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej. W razie niewydania interpretacji indywidualnej w tym czasie, uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość Twojego stanowiska w pełnym zakresie. Jest to tzw. interpretacja milcząca. Należy odróżnić interpretację milczącą od pozostawienia bez rozpatrzenia wniosku z brakami formalnymi. W tym drugim przypadku nie zostaje bowiem wydana żadna interpretacja, więc nie będziesz mieć możliwości skorzystania z ochrony wynikającej z wydania pozytywnej interpretacji indywidualnej.

W każdym czasie możesz zażądać poinformowania Cię (telefonicznie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej) o dacie wydania interpretacji indywidualnej, zawartej w niej ocenie Twojego stanowiska albo o innym sposobie rozstrzygnięcia sprawy. Informacja musi zostać Ci przekazana niezwłocznie, a w przypadku, gdy wystąpisz z takim żądaniem przed wydaniem interpretacji – nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wydania tej interpretacji albo innego rozstrzygnięcia w sprawie.

 

Interpretacja indywidualna a interpretacja ogólna

Przed złożeniem wniosku o interpretację indywidualną warto sprawdzić, czy zagadnienie, które nas nurtuje, nie zostało opisane w interpretacji ogólnej. Załóżmy, że przedstawione przez Ciebie we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu, będącemu przedmiotem interpretacji ogólnej, wydanej w takim samym stanie prawnym. W takiej sytuacji wydane zostanie postanowienie o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku ma zastosowanie interpretacja ogólna. Jednocześnie zostanie stwierdzona bezprzedmiotowość Twojego wniosku. W tym przypadku, w postanowieniu powinno zostać wskazane oznaczenie interpretacji ogólnej, wraz z podaniem miejsca jej publikacji. Na takie postanowienie przysługuje Ci zażalenie.

Dyrektor KIS może (działając z urzędu) podjąć kilka istotnych z Twojej perspektywy działań. Ma on bowiem możliwość uchylenia wydanej w Twojej sprawie interpretacji indywidualnej i wydania postanowienia, o którym była mowa
w poprzednim akapicie. Ma również możliwość zmiany takiego postanowienia, w przypadku zmiany wskazanej w nim interpretacji ogólnej.

Jeżeli przedstawione we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe nie odpowiadają zagadnieniu, będącemu przedmiotem wskazanej w postanowieniu interpretacji ogólnej, Dyrektor KIS może uchylić takie postanowienie
i rozpatrzyć Twój wniosek o interpretacje indywidualną.

Dyrektor KIS ma także możliwość stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji indywidualnej, jeżeli jest ona niezgodna
z interpretacją ogólną wydaną w takim samym stanie prawnym.

 

Czy interpretacje i objaśnienia podatkowe są stałe?

Powyższe może budzić wątpliwości co do trwałości wydawanych interpretacji podatkowych. Rzeczywiście zarówno objaśnienia podatkowe, jak i interpretacje ogólne oraz indywidualne, mogą ulegać zmianom. To może oczywiście martwić podatników, choć nie do końca słusznie, gdyż nie pozbawia ich to ochrony prawnopodatkowej (co zostanie wyjaśnione w kolejnym artykule o interpretacjach podatkowych).

Wydane objaśnienia podatkowe lub interpretacja ogólna, mogą zostać zmienione z urzędu przez ministra finansów, jeżeli stwierdzi on ich nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W przypadku interpretacji indywidualnej, poza jej zmianą, może ona również zostać uchylona lub może zostać stwierdzone jej wygaśnięcie.

Obok wspomnianych wcześniej możliwości Dyrektora KIS, może on również, działając z urzędu, zmienić interpretację indywidualną w wyniku uwzględnienia skargi do sądu administracyjnego na podstawie art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Ponadto Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W przypadku wystąpienia określonych w Ordynacji podatkowej przesłanek, Szef KAS może również uchylić wydaną interpretację indywidualną i umorzyć postępowanie w sprawie jej wydania. Może on również uchylić wydaną interpretację indywidualną z uwagi na wystąpienie przesłanek związanych m.in. z obchodzeniem prawa podatkowego i odmówić wydania interpretacji indywidualnej, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

 

Podsumowanie

Interpretacja przepisów prawa podatkowego, stanowi wykładnię prawną, mającą pomóc Ci w stosowaniu skomplikowanych przepisów prawa. Zastosowanie się do niej zapewnia Ci ochronę prawnopodatkową, którą szerzej omówiliśmy w artykule Jaką ochronę dają podatnikom interpretacje i objaśnienia podatkowe?

Zarówno interpretacje ogólne, objaśnienia podatkowe, jak i interpretacje indywidualne mają swoje wady i zalety. Najciekawszą opcją wydają się interpretacje indywidualne, które dostosowane są do indywidualnych potrzeb konkretnego podatnika. Niemniej jednak interpretacje ogólne i objaśnienia podatkowe mogą również wspomóc Cię w poruszaniu się w gąszczu przepisów podatkowych, minimalizując czyhające na Ciebie zagrożenia. Warto mieć to na uwadze, planując długoterminowe działania gospodarcze. Oczywiście interpretacje podatkowe nie są czymś absolutnie stałym. Mogą zostać uchylone, zmienione, lub może zostać stwierdzone ich wygaśnięcie. Czy w takiej sytuacji interpretacje podatkowe rzeczywiście zwiększają Twoje bezpieczeństwo? Jeżeli chcesz więcej dowiedzieć się na ten temat, zapraszamy do lektury kolejnego artykułu o interpretacjach podatkoych.

Masz pytania? Napisz do nas!

Pole obowiązkowe
Pole obowiązkowe
Pole obowiązkowe

Biuro Rachunkowe

SOVA Księgowość

4.3/5 - (6 votes)
Polityka Prywatności i Plików Cookies Ta strona korzysta z plików cookies. Korzystając z tej strony akceptujesz używanie cookies, zgodnie z Twoimi ustawieniami przeglądarki internetowej.
Zgoda