.et-social-linkedin a.icon:before { content: "\E09D"; }

Najpopularniejszą umową, którą przedsiębiorca podpisuje z pracownikiem jest umowa o pracę. Jednak warto wiedzieć, że istnieją także różne inne formy zatrudnienia, takie jak np. umowa zlecenie czy umowa o dzieło, których wybór w niektórych sytuacjach okazuje się najlepszym rozwiązaniem.

Poszukujesz pracy i zastanawiasz się, jaka umowa będzie dla Ciebie najkorzystniejsza? A może jesteś pracodawcą i chcesz dowiedzieć się jaką umowę podpisać ze swoim pracownikiem? Zapoznaj się z treścią naszego artykułu i wybierz najlepsze dla siebie rozwiązanie.

Czym jest umowa o pracę?

Umowa o pracę to rodzaj umowy zawieranej pomiędzy pracownikiem a pracodawcą (ich szczegółowy opis możesz znaleźć w naszym artykule: Czy samozatrudnienie (B2B) może być uznane za umowę o pracę?), gdzie pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy osobiście na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz – co ważne – w wyznaczonym przez niego miejscu i czasie. Pracownikowi za wykonywaną pracę przysługuje wynagrodzenie.

Ramy prawne umowy o pracę określone są przez Kodeks pracy.

Istnieją 3 rodzaje umów o pracę:

  1. umowa o pracę na okres próbny,
  2. umowa o pracę na czas określony (w ramach niej wyróżniamy umowę na zastępstwo),
  3. umowa o pracę na czas nieokreślony.

Umowa o pracę na okres próbny może być zawarta na nie dłużej niż 3 miesiące. To korzystne rozwiązanie zarówno dla pracodawcy jak i pracownika. Pracodawca może ocenić, czy dana osoba odnajdzie się na stanowisku, a pracownik może swobodnie zapoznać się z firmą.

Umowa o pracę na czas określony jest umową terminową – wskazana jest w niej dokładna data zakończenia obowiązywania umowy. 

Istnieją 2 limity zawierania tej umowy między tym samym pracownikiem i tym samym pracodawcą. 

  • Pracodawca może podpisać maksymalnie 3 takie umowy z pracownikiem. 
  • Łączny czas zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony nie może przekraczać 33 miesięcy.

Czwarta umowa, lub umowa po przekroczeniu okresu 33 miesięcy powinna być już umową o pracę na czas nieokreślony.

r

Pamiętaj, że:

Powyższe 2 limity nie obowiązuje do umów zawartych:

– w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

– w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

– w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

– w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.

Przykład:

Pan Adam był zatrudniony na rok na podstawie umowy na czas określony od 1 października 2022 roku.
2
października 2023 roku zostanie ponownie zatrudniony w tej samej firmie na czas określony.

Z limitu 33 miesięcy, Pan Adam wykorzystał już 12 miesięcy. Zatem może on zawrzeć ze swoim pracodawcą drugą umowę na czas określony na maksymalnie 21 miesięcy.

 

Umowa o pracę na czas nieokreślony jest umową bezterminową. Zazwyczaj pracodawcy poprzedzają ją dwoma wyżej wymienionymi umowami – na okres próbny i/lub na czas określony (np. na rok). 

Od 1 stycznia 2024 minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4 242 zł brutto, a od 1 lipca 2024 – 4 300 zł brutto.

Kwota brutto jest pomniejszana o składki ZUS oraz zaliczkę na podatek dochodowy i po ich potrąceniu, pracownikowi pozostaje kwota netto – tzw. kwota “na rękę”.
Na całkowity koszt zatrudnienia składają się również składki finansowane przez pracodawcę.


Wypłacanie pracownikowi, który pracuje na pełny etat (40 godzin tygodniowo) wynagrodzenia mniejszego niż 3 600 zł brutto jest naruszeniem praw pracowniczych.

r

Pamiętaj, że:

Młody pracownik (do ukończenia 26. roku życia)
nie ma potrącanej zaliczki na PIT.

Przykład wyliczania wynagrodzenia dla pracownika zarabiającego 4 300 zł brutto.

Przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodu (KUP) równe 250 zł, ponieważ jest pracownikiem miejscowym – zamieszkuje w tej samej miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, a jego pracodawca jest upoważniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł).

Pracownik przystąpił do Pracowniczych Planów Kapitałowych (PKK).

Przykład wyliczania wynagrodzenia dla pracownika zarabiającego 4 300 zł brutto

Składki obciążające pracodawcę to: 

  • emerytalna (9,76%), 
  • rentowa (6,5%), 
  • wypadkowa (1,67% – jest to wartość średnia, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności składka ta przyjmuje wartość od 0,67% do 3,33%), 
  • Fundusz Pracy (2,45%),
  • Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) (0,10%).

Zatem nawiązując do powyższego przykładu, składki obciążające pracodawcę wynoszą:
4 300 x 20,48% = 880,64 zł, a łączny koszt pracodawcy to 4 300 + 880,64 = 5 180,64 zł.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę 

jaki jest okres wypowiedzenia

Co umowa o pracę zapewnia pracownikowi?

  • gwarancja otrzymania minimalnego wynagrodzenia,
  • prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego (20 dni, jeśli staż pracy nie przekracza 10 lat oraz 26 dni powyżej 10 lat),
  • prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego (20 tygodni (lub więcej przy ciąży mnogiej)), ojcowskiego (2 tygodnie), czy rodzicielskiego (32 tygodnie (lub więcej przy porodach mnogich)),
  • uregulowany czas pracy (nie powinien on przekraczać 8 godzin w ciągu doby w 5-dniowym tygodniu pracy oraz 40 godzin w tygodniu),
  • prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego, tzw. L4,
  • możliwość skorzystania z różnego rodzaju odpraw (emerytalnej, rentowej, pośmiertnej),
  • prawo do okresu wypowiedzenia – nie można zostać zwolnionym “z dnia na dzień”,
  • prawo do otrzymywania dodatkowej zapłaty za pracę w nadgodzinach,
  • prawo do skorzystania z płatnego urlopu okolicznościowego ze względu na ważne wydarzenie osobiste lub rodzinne (np. ślub pracownika/dziecka pracownika, śmierć członka rodziny, narodziny dziecka pracownika)

Co powinna zawierać umowa o pracę?

  • rodzaj umowy,
  • strony umowy – dane pracownika (imię i nazwisko, adres zamieszkania) oraz pracodawcy (nazwa firmy, NIP, adres siedziby lub adres zamieszkania w przypadku pracodawców będących osobami fizycznymi, imię i nazwisko osoby reprezentującej firmę),
  • datę zawarcia,
  • miejsce wykonywania pracy,
  • rodzaj pracy – wskazanie funkcji, stanowiska, zawodu lub opisanie czynności, jakie pracownik będzie wykonywał,
  • wynagrodzenie za pracę – należy wskazać jego poszczególne składniki (np. wynagrodzenie zasadnicze, premie, nagrody dodatkowe), podawane jest w kwocie brutto,
  • wymiar czasu pracy – np. cały etat, pół etatu, określenie liczby godzin, jakie pracownik musi przepracować w ciągu doby oraz tygodnia,
  • dzień rozpoczęcia pracy,
  • czas trwania umowy (nie dotyczy umowy na czas nieokreślony).
Bezpłatna konsultacja

Jakich formalności należy dopełnić przy zawieraniu umowy o pracę?

Przy zawieraniu umowy o pracę, oprócz samego druku umowy niezbędne są między innymi:

  • kwestionariusz osobowy (podstawowe dane dotyczące pracownika),
  • zgoda na przetwarzanie danych osobowych,
  • skierowanie na badania lekarskie,
  • oświadczenie o korzystaniu z uprawnień rodzicielskich – w przypadku gdy pracownik ma na wychowaniu przynajmniej jedno dziecko do lat 14, ma on prawo m.in. do dodatkowego urlopu w wymiarze 16 godzin lub 2 pełnych dni w każdym roku kalendarzowym i może to zgłosić w tym oświadczeniu,
  • informacja o równym traktowaniu w zatrudnieniu,
  • ewentualnie, jeśli pracownik wyrazi na to chęć – wniosek o zgłoszenie członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego.
r

Pamiętaj, że:

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą nic nie stoi na przeszkodzie aby być zatrudnionym na umowie o pracę. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj nasz artykuł: Umowa o pracę i jednoosobowa działalność gospodarcza – jak to połączyć?.

Umowa zlecenie – czym jest i o czym należy pamiętać zawierając ją?

Umowa zlecenie jest umową, w której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonych czynności prawnych na rzecz zleceniodawcy.

W jej przypadku, w odróżnieniu od umowy o pracę, przedsiębiorca nie musi przestrzegać takich przepisów jak m.in: udzielanie urlopu wypoczynkowego, wypłata wynagrodzenia za czas choroby, czy też okres wypowiedzenia umowy.

Ramy prawne umowy zlecenie określone są przez Kodeks cywilny

Od 1 stycznia 2024 roku wysokość minimalnej stawki godzinowej wynosi 27,70 zł/godz, a od 1 lipca 2024 – 28,10 zł/godz.

r

Ważne:

  • Pracownik zatrudniony na umowie zlecenie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu:
    emerytalnemu, zdrowotnemu, rentowemu i wypadkowemu.
    Może on dodatkowo dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego.
    Wówczas, po upływie 90 dni od momentu przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego otrzymuje on prawo do zasiłku chorobowego i w przypadku wystąpienia choroby, ZUS wypłaci mu świadczenie chorobowe.
    Z tytułu umowy zlecenie, należy również odprowadzić zaliczkę na PIT.

 

  • Za studenta do 26. r.ż. pracującego na umowie zlecenie, pracodawca
    nie ma obowiązku odprowadzania składek ZUS ani zaliczki na PIT.

 

  • Jeśli dana osoba poza zatrudnieniem na umowie zleceniu, pracuje także w oparciu o umowę o pracę i na jej podstawie osiąga przynajmniej minimalne wynagrodzenie, wówczas jest ona zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.
    Natomiast opłacanie składki zdrowotnej i zaliczki na PIT jest konieczne
    z obu tytułów.

Jakie prawa i obowiązki posiada pracownik zatrudniony na umowie zlecenie?

Do obowiązków należy przede wszystkim rzetelne i terminowe wykonanie czynności zawartych w umowie.

Pracownik nie bierze odpowiedzialności za efekt końcowy swych działań. Stąd umowa zlecenie często nazywana jest umową starannego działania – bowiem najistotniejsze jest staranne wykonywanie danego zlecenia przez zleceniobiorcę.

W przypadku tej umowy nie ma określonych norm czasu pracy oraz miejsca pracy – możesz wykonywać swoje zadania w dowolnie wybranym przez siebie czasie oraz miejscu.

To forma pracy idealna dla osób ceniących sobie elastyczność.

Jakie elementy powinna zawierać umowa zlecenie?

  • dane (imię, nazwisko, pesel, numer dowodu osobistego, adres zamieszkania) zleceniobiorcy oraz zleceniodawcy,
  • opis obowiązków – przedmiot umowy,
  • wysokość wynagrodzenia,
  • czas trwania umowy.

Opcjonalnie, można w niej zawrzeć takie informacje jak:

  • termin wypłaty wynagrodzenia,
  • forma zapłaty.

Umowa o dzieło – co należy o niej wiedzieć?

Umowę o dzieło nazywa się także umową rezultatu – stąd, że najważniejsze jest w niej osiągnięcie właśnie konkretnego rezultatu – dzieła.

Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia, jednak w przypadku tej umowy nie mają zastosowania przepisy dotyczące płacy minimalnej.

Strony umowy same ustalają stawkę. Umowa o dzieło nie obliguje do opłacania składek ZUS, od tego rodzaju umowy opłacany jest tylko podatek dochodowy.

Ramy prawne umowy o dzieło określone są przez Kodeks cywilny.

Co powinna zawierać umowa o dzieło?

  • strony umowy – ich dane (imię, nazwisko, dane adresowe, NIP/PESEL),
  • przedmiot umowy – opis wykonania dzieła,
  • terminy wykonania dzieła,
  • wysokość wynagrodzenia oraz termin jego zapłaty.

Umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło – czym się różnią?

Umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło - czym się różnia
r

Ważne:

Umowa o pracę nie może zostać zastąpiona umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy.

Jeśli zatem dana osoba wykonuje pracę w warunkach typowych dla umowy o pracę (m.in. stałe miejsce pracy, określony czas pracy), pracodawca nie może nawiązać z nią umowy cywilnoprawnej.

Jeśli to uczyni, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

Bezpłatna konsultacja księgowa

Założenie własnej działalności to poważna decyzja, która niesie ze sobą wiele obowiązków, w tym wybór odpowiedniego opodatkowania. Nie jest to łatwe zadanie, dlatego warto skorzystać z pomocy specjalisty.

Nasz zespół chętnie Ci pomoże – umów się już dziś na bezpłatną i niezobowiązującą konsultację, podczas której przeanalizujemy Twoją sytuację i omówimy możliwe rozwiązania. Jeśli zastanawiasz się, jak wygląda taka rozmowa i czy warto skorzystać z naszej pomocy, koniecznie przeczytaj nasz artykuł!

Zdalne biuro rachunkowe

Podsumowanie

Przed podpisaniem umowy, zarówno z perspektywy pracownika jak i pracodawcy warto zastanowić się, czy ta forma zatrudnienia jest dla nas odpowiednia. Warto przeanalizować każdą z dostępnych form i rozważyć ich zalety oraz wady w zależności od naszych oczekiwań.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł Ci w wyborze odpowiedniej formy zatrudnienia jeśli myślisz nad założeniem jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i planujesz zatrudniać pracowników.

Jeśli zdecydujesz się na rozpoczęcie działalności lub założenie spółki skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci w dopełnieniu wszelkich formalności.

Masz pytania? Napisz do nas!

Pole obowiązkowe
Pole nieobowiązkowe
Pole obowiązkowe
Pole obowiązkowe

Biuro Rachunkowe

SOVA Księgowość

3.3/5 - (3 votes)