.et-social-linkedin a.icon:before { content: "\E09D"; }

Zamierzasz otworzyć biznes i rozważasz otwarcie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? W niniejszym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje, które powinieneś wiedzieć na jej temat.

Czym jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Jak założyć spółkę z o.o.?
Jakie są prawa i obowiązki wspólników spółki z o.o.?
Opodatkowanie zysku spółki z o.o. i prowadzenie ksiąg rachunkowych
Organy spółki z o.o. i odpowiedzialność za zobowiązania

 

Czym jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to najpopularniejszy rodzaj spółki kapitałowej. Spośród wszystkich 593,8 tys. spółek handlowych na koniec 2021 r., aż 500 tys. było spółkami z o.o.

Spółka z o.o. jest spółką prawa handlowego, działającą przede wszystkim w oparciu o przepisy Kodeksu spółek handlowych (KSH). Spółka z o.o. jest osobą prawną, a co za tym idzie występuje w obrocie prawnym jako pełnoprawny podmiot, niezależny od swoich udziałowców.

Jakie są przyczyny aż tak wielkiej popularności tego rodzaju formy prawnej? Aby odpowiedzieć na to pytanie przyjrzymy się bliżej konstrukcji prawnej spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

 

Jak założyć spółkę z o.o.?

Spółkę z o.o. może utworzyć jedna lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Można ją więc założyć zarówno w celu prowadzenia działalności gospodarczej, jak i w innych celach, które nie łamią prawa. Cele te nie muszą być zarobkowe ani polegać na prowadzeniu działalności gospodarczej. Granicę stanowi tu tylko działanie zgodne z przepisami prawa.

 

Główne korzyści wynikające ze spółki z o.o.

Spółki z o.o. nie może jednak zawiązać wyłącznie inna jednoosobowa spółka z o.o. Jedynym wspólnikiem może być jednak osoba fizyczna, która wykonuje w takim przypadku uprawnienia zgromadzenia wspólników.

Wspólnicy spółki są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w zawartej przez nich umowie spółki. Nie odpowiadają oni za zobowiązania spółki.

Wydaje się, że właśnie to, w połączeniu z dużo prostszymi przepisami niż w przypadku spółki akcyjnej, stanowi główny powód popularności tej formy prawnej.

Niebagatelną rolę odgrywa również to, że do zawiązania spółki z o.o. wymagany jest kapitał zakładowy na poziomie raptem 5 000 zł.

 

Kapitał zakładowy spółki z o.o.

Przed zawiązaniem spółki, musisz zastanowić się jak podzielony ma być kapitał zakładowy. Zgodnie z KSH dzieli się go na udziały, które mogą być równej bądź różnej wartości. Jeśli udziały są nierówne, wspólnik może mieć tylko jeden udział. W innym przypadku udziały muszą być równe i niepodzielne. Należy określić to w umowie spółki.

Udziałów nie można obejmować poniżej ich wartości nominalnej. Mogą być za to obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej. W takiej sytuacji nadwyżkę (agio emisyjne) przeznacza się na kapitał zapasowy. Wkłady na udziały można wnosić również w formie niepieniężnej (aport).

 

Umowa spółki z o.o.

Aby otworzyć spółkę z o.o. należy sporządzić umowę spółki, która powinna określać:

  • firmę i siedzibę spółki;
  • przedmiot działalności spółki;
  • wysokość kapitału zakładowego;
  • czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
  • liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników;
  • czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Umowa powinna mieć formę aktu notarialnego, jednak można ją również założyć przy użyciu wzorca umowy w systemie teleinformatycznym S24.

 

Spółka z o.o. w organizacji

Z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z o.o. w organizacji. Jeżeli jest to spółka jednoosobowa, to jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki, z wyjątkiem zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego.

Spółka taka może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Firma (nazwa) spółki na tym etapie powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji”.

Zastanawiasz się jak ma się spółka z o.o. w organizacji do spółki po wpisie do KRS? Spółka z o.o. w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z o.o. i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona również podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji.

 

Powstanie spółki z o.o.

Aby założyć spółkę z o.o.:

  • wspólnicy muszą zawrzeć umowę spółki,
  • wspólnicy muszą pokryć wkłady na kapitał zakładowy i ewentualne nadwyżki na kapitał zapasowy,
  • należy powołać zarząd,
  • jeżeli ustawa lub umowa spółki tego wymagają, należy powołać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną,
  • należy dokonać wpisu do KRS (spółkę do rejestru zgłasza zarząd).

Więcej na temat zakładania spółek z o.o. przeczytasz w artykule Jak zarejestrować spółkę z o.o.?

 

Jakie są prawa i obowiązki wspólników spółki z o.o.?

Poniżej przedstawiamy niektóre uprawnienia i obowiązki wspólników spółki z o.o.

Co do zasady wspólnicy mają równe prawa i obowiązki, choć ustawa lub umowa spółki mogą stanowić inaczej. Niektóre udziały mogą być uprzywilejowane, np. co do:

  • prawa głosu,
  • prawa do dywidendy,
  • sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki.

Należy jednak pamiętać, że uprzywilejowanie co do prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej, a na jeden udział nie może przypadać więcej niż trzy głosy.

Jak zostało już powiedziane, wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Odpowiadają oni jednak przed spółką w przypadku zawyżenia wartości wnoszonego przez siebie aportu. W sytuacji, gdy wartość takiego aportu została znacznie zawyżona w stosunku do wartości zbywczej, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, są solidarnie zobowiązani do wyrównania spółce brakującej wartości.

 

Powtarzające się świadczenie i dopłaty w spółce z o.o.

Wspólnik może być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, określonych w umowie spółki (np. transportu materiałów produkcyjnych). Nawet jeśli w sprawozdaniu finansowym nie wykazano zysku, wynagrodzenie z tego tytułu należy wypłacić wspólnikowi. Nie może ono przekraczać stawek rynkowych, czyli stawek przyjętych w obrocie za tego rodzaju świadczenia lub podobne do nich.

Umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty w spółce z o.o. powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów. Dopłaty takie mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.

 

Zakaz zwrotu wkładów i pobierania odsetek w spółce z o.o.

Kodeks spółek handlowych wyraźnie zabrania w trakcie trwania spółki zwracania wspólnikom wniesionych wkładów tak w całości, jak i w części (o ile przepisy KSH nie stanowią inaczej). KSH zakazuje również pobierania przez wspólników z jakiegokolwiek tytułu wypłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego. Powyższe przepisy mają ewidentnie na celu ochronę kapitału zakładowego. Jest on bowiem gwarancją wypłacalności spółki. Niemniej jednak w przypadku minimalnej wartości kapitału zakładowego wymaganej dla założenia spółki z o.o. gwarancja ta jest znikoma.

Wkłady na kapitał zakładowy nie są pożyczką. Wspólnicy wnosząc je nie mają zatem prawa do pobierania odsetek z ich tytułu, jak i z tytułu posiadanych udziałów. KSH zabrania pobierania odsetek w tym zakresie.

 

Podział zysku w spółce z o.o.

Kluczowym uprawnieniem wspólnika jest prawo do zysku wynikającego z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, a więc prawo do wypłacenia pieniędzy ze spółki z o.o. w formie dywidendy. Co może składać się na kwotę do podziału między wspólników?

  • zysk za ostatni rok obrotowy,
  • niepodzielone zyski z lat ubiegłych,
  • kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału.

 

Kto jest uprawniony do dywidendy w spółce z o.o.?

Do otrzymania dywidendy za dany rok obrotowy uprawnieni są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Umowa spółki może jednak upoważniać zgromadzenie wspólników do ustalenia tzw. dnia dywidendy, czyli dnia według którego ustala się listę uprawnionych do niej wspólników. Dzień ustalenia prawa do dywidendy może być inny niż dzień jej wypłaty.

Umowa spółki może przewidywać również wypłatę zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy oraz uprzywilejowanie udziałów w zakresie dywidendy. Dywidenda taka może przewyższać nie więcej niż o połowę, dywidendę przysługującą udziałom nieuprzywilejowanym.

 

Opodatkowanie dywidendy w spółce z o.o.

Spółka z o.o. jest zobowiązania jako płatnik pobrać i odprowadzić do fiskusa podatek dochodowy od osób fizycznych, będących udziałowcami tej spółki, z tytułu ich dochodów z udziałów w spółce. Stawka podatku dochodowego od osób fizycznych wynosi z tego tytułu 19% i jest stawką ryczałtową, co oznacza, że od przychodów nie odlicza się kosztów ich uzyskania. Jeżeli więc masz w spółce z o.o. udziały, Twój zysk z tytułu dywidendy będzie zmniejszony o 19% podatku dochodowego od osób fizycznych. Podatek ten powinien zostać obliczony i odprowadzony przez spółkę do urzędu skarbowego.

 

Opodatkowanie zysku spółki z o.o. i prowadzenie ksiąg rachunkowych

Jako spółka kapitałowa, spółka z o.o. jest zobowiązana do płacenia podatku dochodowego od osób prawnych oraz prowadzenia ksiąg rachunkowych.

 

Podatek CIT w spółce z o.o.

Poza opodatkowaniem dochodów kapitałowych wspólników opodatkowany jest również sam zysk spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest ona bowiem podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (podatek CIT). Prowadząc spółkę z o.o. mamy więc do czynienia z podwójnym opodatkowaniem – pierwszym na poziomie spółki, a drugim na poziomie wspólników.

Podstawę opodatkowania podatkiem CIT stanowi dochód spółki z o.o. Podatek wynosi co do zasady 19% jego kwoty, jednakże podatnicy, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, płacą podatek w wysokości jedynie 9% podstawy opodatkowania. Do końca 2020 r. limit ten wynosił 1 200 000 euro, jednak od 1 stycznia 2021 r. został zwiększony do 2 mln euro.

Wspomnianą kwotę przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Innymi słowy, jeśli przychody Twojej spółki są mniejsze niż wyrażona w złotych równowartość 2 mln euro, podatek CIT spółki będzie wynosił jedynie 9%. Podatek ten należy odróżnić od opisanego wcześniej podatku PIT, który zapłacisz z tytułu wypłaconej Ci dywidendy (gdy jako osoba fizyczna jesteś udziałowcem spółki z o.o.).

 

Księgi rachunkowe w spółce z o.o.

Spółka z o.o. jest bezwzględnie zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli tzw. pełnej księgowości. Nie oznacza to jednak, że księgowość spółki z o.o. musi być bardzo skomplikowana. Ustawa o rachunkowości przewiduje szereg uproszczeń, np. w zasadach wyceny, czy też zakresie informacji zawieranych w sprawozdaniach finansowych. Uproszczenia te dotyczą m.in. tzw. jednostek mikro i jednostek małych. Jeśli Twoja spółka będzie mogła być zakwalifikowana jako jednostka mikro, jej księgowość stanie się dużo prostsza, a co za tym idzie, mniej czasochłonna i tańsza.

 

Jednostki mikro

Za jednostkę mikro uważa się spółki, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzednim nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

  • 1 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
  • 3 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
  • 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

W przypadku jednostek rozpoczynających działalność limity te dotyczą roku rozpoczęcia działalności.

 

Jednostki małe

Limity dotyczące jednostek małych wynoszą odpowiednio:

  • 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
  • 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
  • 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

W przypadku jednostek rozpoczynających działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą limity te dotyczą roku rozpoczęcia działalności albo prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą.

 

Badanie sprawozdania finansowego spółki z o.o. przez biegłego rewidenta

Inaczej niż w przypadku spółek akcyjnych, nie każda spółka z o.o. ma obowiązek poddawania badaniu swoich sprawozdań finansowych. Badania mają wiele zalet, jednak są kosztowne i byłyby obciążeniem dla początkujących spółek, które nie posiadają dużych zasobów finansowych.

Na szczęście spółka z o.o. podlega badaniu tylko, gdy spełnia co najmniej dwa z następujących warunków:

  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.

Najmniejsze spółki nie muszą więc poddawać sprawozdań badaniom przez biegłych rewidentów, a w dodatku mogą stosować wiele uproszczeń w swojej księgowości, dzięki czemu koszty obsługi księgowej stają się znacznie niższe.

 

Organy spółki z o.o. i odpowiedzialność za zobowiązania

Spółka z o.o. jako osoba prawna, działa poprzez swoje organy.

 

Zarząd spółki z o.o.

Jednym z organów spółki jest zarząd, który prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zarząd spółki z o.o. może składać się z jednego albo większej liczby członków. O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Członkowie zarządu objęci są zakazem konkurencji.

 

Nadzór nad spółką z o.o. – kontrola wspólników, rada nadzorcza i komisja rewizyjna

W kwestii nadzoru sytuacja jest nieco bardziej złożona. Każdy wspólnik ma prawo kontroli. Może on samodzielnie lub z upoważnioną przez siebie osobą w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. Indywidualna kontrola wspólników może być ograniczona umową spółki w przypadku powołania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. Ustanowienie jednego z tych organów jest obligatoryjne, jeżeli kapitał zakładowy przewyższa kwotę pół miliona złotych, a wspólników jest ponad dwudziestu pięciu. Członkiem organu nadzoru nie może być jednocześnie członek zarządu, prokurent, zatrudniony główny księgowy, radca prawny lub adwokat. Członkowie organów nadzoru są powoływani i odwoływani uchwałą wspólników.

Zadaniem rady nadzorczej jest sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki z o.o. we wszystkich dziedzinach jej działalności. Rada nadzorcza nie może wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

Kompetencje komisji rewizyjnej są nieco węższe. Dotyczą oceny sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego i wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty, a także składania zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.

 

Zgromadzenie wspólników spółki z o.o.

Najwyższą władzą spółki z o.o. jest zgromadzenie wspólników. Podejmuje ono najważniejsze decyzje dotyczące spółki.

 

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o.

Mimo że wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, mogą oni zostać pociągnięci do odpowiedzialności w przypadku, gdy są członkami zarządu. Ich odpowiedzialność wynika wtedy z bycia członkiem zarządu, a nie z faktu bycia wspólnikiem. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Odpowiedzialność członków zarządu w spółce z o.o.

Członkowie zarządu lub organów nadzoru mogą także odpowiadać wobec spółki za wyrządzoną szkodę.

Członkowie zarządu mogą również odpowiadać za zobowiązania podatkowe spółki  z o.o. solidarnie, całym swoim majątkiem, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, określonych w przepisach Ordynacji podatkowej.

 

Podsumowanie

Spółka z o.o. to najpopularniejsza spółka funkcjonująca w polskim obrocie. Jej zaletą jest duże bezpieczeństwo majątku wspólników. Struktura organizacyjna jest dość czytelna i sprawdzona na przestrzeni wielu lat i działalności setek tysięcy spółek. Znikome wymogi kapitałowe i łatwość otworzenia takiej spółki poprzez system s24 powodują, że spółka z o.o. cieszy się niesłabnącą popularnością.

Wadą prowadzenia spółki z o.o. jest podwójne opodatkowanie. Na szczęście w przypadku najmniejszych spółek stawka podatku CIT jest znacznie mniejsza. Takie spółki mogą też korzystać z uproszczeń w rachunkowości i zazwyczaj nie będą musiały poddawać swoich sprawozdań badaniu przez biegłego rewidenta.

Jeśli chcesz założyć spółkę z o.o. lub wahasz się w wyborze odpowiedniej formy prowadzenia Twojego biznesu, albo jeśli Twoja spółka już funkcjonuje i szukasz pomocy w prowadzeniu jej księgowości, skontaktuj się z nami i umów się na bezpłatną konsultację.

Masz pytania? Napisz do nas!

Pole obowiązkowe
Pole obowiązkowe
Pole obowiązkowe

Biuro Rachunkowe

SOVA Księgowość

4.6/5 - (5 votes)
Polityka Prywatności i Plików Cookies Ta strona korzysta z plików cookies. Korzystając z tej strony akceptujesz używanie cookies, zgodnie z Twoimi ustawieniami przeglądarki internetowej.
Zgoda