Czym jest ulga na związki zawodowe i jak dokonać jej odliczenia w zeznaniu rocznym?

Kiedy mówimy o ulgach, zazwyczaj mamy na myśli takie rozwiązania jak np. ulga na dziecko czy internetowa. Trzeba jednak pamiętać, że jako podatnicy mamy prawo do wielu innych rozwiązań. Jednym z nich jest ulga na związki zawodowe. Jest to nowe rozwiązanie. Wprawdzie daje ono prawo do stosunkowo niewielkich odliczeń, ale mimo to warto się nim zainteresować.

Szczegółową listę możliwych odliczeń w zeznaniu rocznym umieściliśmy w naszym artykule Działalność gospodarcza – podatek PIT.

Dla kogo jest przeznaczona ulga na związki zawodowe?

Ulga na związki zawodowe to nowe rozwiązanie. Po raz pierwszy możliwe jest odliczenie za 2022 rok.
W ramach ulgi możliwe jest odliczenie od dochodu (lub przychodu w przypadku ryczałtowców) kosztów w postaci składki na związki zawodowe.

W jakim zeznaniu rocznym opłacona składka na związki zawodowe jest odliczana?

Poniżej przedstawiamy Ci listę dostępnych możliwości:

A zatem, odliczenie ulgi nie jest możliwe w sytuacji, gdy podatnik to osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą i rozlicza się z dochodów w ramach podatku liniowego.

W przypadku, gdy jednocześnie podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według podatku liniowego oraz jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, odliczenie będzie możliwe w deklaracji PIT-37/36 w której będą wykazywane uzyskane dochody z umowy.

Na podstawie jakiego dokumentu możemy dokonać odliczenia?

Jeżeli opłacane przez pracownika składki na rzecz związku zawodowego są potrącane przez pracodawcę, do skorzystania z ulgi wystarczy informacja płatnika. Jak taka informacja ma wyglądać? Odpowiedź na pytanie jest prosta: chodzi tu po prostu o odpowiednią informację na formularzu PIT-11.

W takiej sytuacji nie trzeba już posiadać oświadczenia organizacji związkowej, aby udowodnić wysokość poniesionych wydatków.

Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeśli informacja o dokonanych wpłatach nie została zamieszczona w formularzu PIT-11. W takiej sytuacji podatnik musi posiadać dowód wpłaty – dokument powinien zawierać m.in. następujące dane:

• dane identyfikujące członka związku zawodowego (w szczególności imię i nazwisko),
• data wpłaty (ma ona wpływ na to, w którym roku możemy dokonać odliczenia),
• dane organizacji związkowej, na rzecz której dokonuje się wpłaty.

Jaka jest maksymalna kwota odliczenia?

Początkowo zakładano, że maksymalny dopuszczalny limit odliczeń w ramach ulgi na związki zawodowe wyniesie 300 złotych. Obecnie sytuacja pod tym względem wygląda jednak inaczej. Od 1. stycznia 2024 roku wprowadzono nowy, zwiększony limit odliczenia ulgi – 840 złotych. Przysługuje ona podatnikom, którzy zdecydowali się na opłacanie składek członkowskich na rzecz związków zawodowych. 

Trzeba pamiętać o limicie odliczeń na etapie wypełniania deklaracji podatkowej PIT. Kwota, jaką pracodawca może uwzględnić w formularzu PIT-11, nie może go przekroczyć. A co w sytuacji, gdy łączna wysokość wpłat w danym roku kalendarzowym była u podatnika wyższa niż 840 złotych? W takiej sytuacji wciąż można skorzystać z ulgi na związki zawodowe, ale do ustawowego limitu.
O tym, czy możemy dokonać odliczenia poniesionych kosztów, decyduje data dokonania wpłaty (np. w formie przelewu bankowego) — a zatem, można odliczyć wpłatę za dany rok, jeśli została ona dokonana nie później niż w dniu 31 grudnia.